Eveline Kluijtmans: “Dit advies geef ik altijd bij littekens”

Interview met een Physician Assistant (PA) over littekenbehandeling.

Eveline Kluijtmans krijgt dagelijks te maken met allerlei littekens die ontstaan zijn na operaties of na trauma’s. Ze vertelt ons hoe zij littekens behandelt en welke tips zij altijd meegeeft aan patiënten.

Snel naar antwoord op de vraag:

• Wat doet een Physician Assistant?
• Hoe pak je de behandeling van littekens aan?
• Wat heeft invloed op de genezing?
• Hoe behandel je een keloïd of hypertrofische littekens?
• Hoe zorg je voor een ‘mooie’ genezing?
• Welk advies geef je bij littekens?

Wat doet een Physician Assistant?

“Als PA doe ik van alles. Eigenlijk ben ik van A tot Z betrokken bij de behandeling van mensen. En probeer ik zoveel mogelijk werk uit handen te nemen van de plastisch chirurgen. Ik ben opgeleid om zelfstandig taken uit te voeren.

Mijn werkzaamheden variëren van polikliniek tot operatieve ingrepen. In deze context zie ik veel patiënten met littekens. Ik help bij de (na)behandeling van littekens, informeer en adviseer.”

Lees hier meer over de werkzaamheden van een Physician Assitant

Wat is er bijzonder aan je werk?

“Ik houd ervan hoe divers mijn werk is. En het positieve effect van het eindresultaat van een behandeling. Je helpt mensen genezen of iets waar ze al jaren mee zitten te verhelpen.

Littekens kunnen een grote psychische impact hebben. Vaak schuilt er een heel verhaal achter een litteken. Een trauma of ongeluk. Hier moet je dan voorzichtig mee omgaan. Dat is ook allemaal onderdeel van mijn werk. Elke patiënt is uniek en zo ga ik ook met ze om.

Ik krijg gelukkig vaak te horen hoe blij en dankbaar mensen zijn met de genezing van hun litteken of na een behandeling. Ik denk dan altijd: ‘ik doe gewoon mijn werk’. Maar het is heel fijn om te horen en geeft veel voldoening. Daarom houd ik ook van het werk dat ik doe, ik help mensen elke dag.”

Hoe pak je de behandeling van littekens aan?

“Het verschilt per patiënt. Ik kijk altijd eerst wat er al aan het litteken is gedaan of iemand meer littekens heeft, wat eraan vooraf is gegaan.

We werken tegenwoordig ook met ver ontwikkelde chirurgische technieken. Er worden vaak kleinere snijwondjes gemaakt en de hechtingen zijn beter geworden, waardoor er al een minder zichtbaar of minder groot litteken achterblijft.

Als het litteken nog erg vers is, de wond is net dicht, dan raad ik ook weleens aan om rust te nemen. Dan kan ik zien hoe het litteken ontwikkelt. Als dit goed gaat, zonder ontstekingen en als het geen grote wond is, is soms maar minimale (of geen) behandeling nodig.

Ik bekijk het uiterlijk van het litteken om te zien hoe de genezing verloopt. In de ideale situatie geneest de wond ‘zoals het hoort’ en ontstaat er een niet-opvallend ‘normaal’ litteken. Iemand heeft dan een goede gezondheid, gebalanceerd dieet en slikt geen medicijnen die het genezingsproces beïnvloeden.”

Wat heeft invloed op de genezing van het litteken?

“Als iemand een grote wond heeft gehad, overgewicht heeft, bepaalde medicijnen slikt of bijvoorbeeld last heeft gehad van een ontsteking bij de wond, dan krijg je met een andere situatie te maken dan de ‘ideale genezing’. Er kan dan een afwijkend litteken ontstaan.”

Lees hier wat een afwijkend litteken is

Hoe behandel je een keloïd of hypertrofische littekens?

“Het gebeurt ook dat er mensen zijn die komen bij ons met afwijkende littekens. Het is goed om dit soort littekens van elkaar te onderscheiden. Is het keloidaal of hypertroof. Het litteken blijft dan lang actief en kan (blijven) groeien. Het is soms pijnlijk en kan jeuken.

Mogelijke behandelingen van afwijkende littekens zijn littekeninjecties, siliconen drukpleisters, siliconengel en/of (siliconen) drukkleding.

Siliconenpleisters en -gel kunnen mensen ook zelf aanbrengen, zo kan de behandeling thuis doorgaan. En vervolgens kunnen we ze via de polikliniek nog spreken en verder helpen.

Aan het einde van een behandeltraject met een siliconenpleister of siliconengel zijn de klachten van littekens weg en is het litteken zichtbaar vermindert en cosmetisch verbetert.”

Hoe zorg je voor een ‘mooie’ genezing?

“Ik probeer al mijn werk wel redelijk ‘tot in de puntjes’ te doen. Het moet goed gedaan worden. Zo wil ik ook gaan voor een zo mooi mogelijke genezing. Littekens blijf je een leven lang houden. Iemand moet daarna toch met een litteken elke dag verder.

Dat begint bij de chirurgische technieken die we gebruiken tijdens de operatie. En met de soort hechtingen die we gebruiken. Dit helpt al veel om het litteken mooier te laten genezen.

Het is ook gedeeltelijk aan de patiënt zelf om het litteken goed te verzorgen. Ik instrueer patiënten hierin hoe ze dat moeten doen. Ik probeer mensen zoveel mogelijk kennis mee te geven om hun huid te helpen genezen.”

Welk advies geef je bij littekens?

“Mijn advies aan mensen is altijd om zo veel mogelijk uit de zon te blijven. Lukt dat niet, dan moeten ze zonbescherming gebruiken. Zo’n litteken is zo kwetsbaar, zéker aan het begin van het herstelproces. De zon kan dan extra schade aanbrengen en zorgen dat het litteken langer actief blijft (het geneest minder goed).

Verder raad ik zeker siliconengel aan. Mensen kunnen dit vrij gemakkelijk zelf op hun litteken aanbrengen. Het is fijn om op die manier voor jezelf en je litteken te zorgen.

Ik vind het ook prettig dat de siliconengel die wij adviseren bij mensen thuisgestuurd wordt. Dit is handig, want zo kan iemand gemakkelijk met hun eigen zorg voor het litteken beginnen. De gel is daarnaast gebruiksvriendelijk.

Als laatste heeft het litteken rust nodig. Dus als het op een plek zit waar de huid vaak buigt (elleboog, knie, nek), dan moet je opletten dat je probeert deze niet te veel te buigen. In ieder geval in de eerste weken van het herstel.”

Over Eveline Kluijtmans

Eveline Kluijtmans is Physician Assistant op de afdeling plastische chirurgie bij het Elkerliek ziekenhuis in Helmond. Ze is een van de eerste Physician Assistants plastische chirurgie in Nederland. Ze werkt inmiddels al 29 jaar bij het Elkerliek ziekenhuis.

Na haar opleiding tot Intensive Care verpleegkundige en later de opleiding tot Spoedeisende Hulp verpleegkundige, volgde zij de uitgebreide Master opleiding tot Physician Assistant. Als ‘spin in het web’ is ze betrokken bij het gehele behandeltraject van vele patiënten.