Hoe ontstaat littekenweefsel?

Wat is littekenweefsel?

Littekenweefsel is het bindweefsel dat je lichaam vormt bij een wond. Hoe groter de wond, hoe groter het risico op een zichtbaar (ontsierend) litteken. Deze reactie is natuurlijk vervelend, maar wel normaal en belangrijk: op deze manier probeert je lichaam zo snel mogelijk de schade te herstellen, om je te beschermen tegen infecties en andere schadelijke invloeden van buitenaf.

Littekenweefsel kan overal op het lichaam ontstaan. Bijvoorbeeld:

• Op de buik na een keizersnede
• Op het gezicht na een facelift
• Bij je oog, bijvoorbeeld na een ooglidcorrectie
• Bij je lip door een hazenlip
• Bij de knie na een knieoperatie

Hoe ziet littekenweefsel eruit?

Littekenweefsel is vaak rood en donkerder gekleurd dan de ‘normale’ huid eromheen. Ook kan de littekenhuid ruwer, verhard of verdikt zijn. De grootte kan variëren van een bultje tot overmatige littekengroei tot (ver) buiten de randen van je wond.

Kan littekenweefsel pijn doen?

Ja, je kunt op verschillende manieren last van littekenweefsel hebben. De huid kan bijvoorbeeld gaan trekken omdat het weefsel minder soepel is dan gewone huid. Daardoor kan het litteken ook zeker pijnlijk zijn, of gaan jeuken.

Wat je in zo’n geval kunt proberen, is het littekenweefsel masseren. Zo kun je het weer wat soepel maken. Dan ondervind je ook minder last van trekken en pijn. Kom je niet goed bij de plek? Vraag dan iemand anders om de massage voor je te doen.

Lees verder over littekenklachten →

Waaruit bestaat littekenweefsel?

Littekenweefsel bestaat vooral uit bindweefsel. Dit is eigenlijk een hoge concentratie collageenvezels. Want dat is de manier hoe je lichaam de huid snel probeert te herstellen: door heel veel collageen aan te maken. Dat is ook de reden waarom littekens minder soepel en elastisch zijn dan normale huid.

Oorzaken van littekens

Littekens ontstaan in de basis door wonden. Zorg dus dat je je wond altijd goed verzorgt. Met name bij ernstige wonden zoals:

• Brandwonden
• Operatiewonden
• Wonden na een ongeluk
• Plastische chirurgie

Maar je kunt óók een litteken ontwikkelen na bijvoorbeeld een piercing. Er zijn zelfs gevallen bekend van overmatig littekenweefsel na een gaatje schieten voor een oorbel.

Als je een wond hebt, gaat je huid hard aan het werk: de wond moet zo snel mogelijk dicht, onder andere tegen bacteriën en vuil.

Is alleen je opperhuid beschadigd, bijvoorbeeld bij een ondiep schaafwondje of andere kleine wond? Dan krijg je geen litteken: je huid geneest volledig.

Zijn je diepere huidlagen óók beschadigd, zoals een grotere of diepe wond? Dan kan je lichaam dit niet meer gemakkelijk zelf herstellen. Om toch de wond te dichten, maakt je lichaam littekenweefsel aan. Dan ziet je huid er ook ontstoken uit: rood of zelfs paars en gezwollen.

De nieuwgevormde littekenhuid is minder elastisch en mist een aantal functies die de gezonde huid wel heeft. Zo verliest een littekenhuid meer vocht. Door de verkeerde vochtbalans in de huid kan het litteken(weefsel) klachten gaan geven zoals pijn en jeuk. Ook kan het litteken meer gaan opvallen door verdikking en verkleuring. Dit noemen we ook wel een afwijkend litteken.

Ook kan het zijn dat je een verhoogd risico hebt op het ontwikkelen van een afwijkend litteken. Bekijk daarom voor jezelf of je tot de risicogroep behoort.

Bekijk de risicofactoren

Littekenweefsel behandelen

Wat kun je doen tegen littekenweefsel? Allereerst kun je bij nieuwe wonden veel doen om littekens zo veel mogelijk te voorkomen. Maar zelfs ‘oude’ littekens kunnen verminderen met de juiste behandeling.

Littekenweefsel voorkomen

Je voorkomt littekenweefsel zo veel mogelijk door:

1. Je wond goed te verzorgen
2. Vochtverlies van het litteken te voorkomen
3. Na wondsluiting zo snel mogelijk te beginnen met littekenbehandeling

Goede hydratatie van je huid betekent dat je wond niet uitdroogt en sneller geneest. Daardoor heb je minder kans op (zichtbaar) littekenweefsel.

De siliconentherapie van BAPSCARCARE doet precies wat we hierboven benoemen. Je kunt met de therapie starten zodra je wond dicht is. We raden dan ook aan om meteen te starten. Want de eerste 1,5 tot 2 jaar is je litteken nog actief. In deze periode heb je de meeste invloed op het voorkomen van littekenweefsel.

Gaat het bij jou om een wat kleinere, oppervlakkigere wond, zoals een schaafwond? Dan heb je wellicht genoeg aan een crème voor littekenweefsel, zoals ALHYDRAN.

Twijfel je? Neem dan contact op en laat je adviseren.

Littekenweefsel verminderen

Hoe gaat littekenweefsel weg als het eenmaal gevormd is? Het is belangrijk om te weten dat littekenweefsel niet volledig verwijderd kan worden. Je zult altijd iets van het litteken blijven zien.

Hoewel littekenweefsel niet volledig te verwijderen is, kun je de zichtbaarheid ervan wel degelijk verminderen. Ook daarvoor kun je de producten van BAPSCARCARE inzetten.

Welk BAPSCARCARE-product kies je?

Dat hangt af van de aard van je wond. Daarom hebben we per product een uitleg geschreven, zodat jij zelf kunt ontdekken welk siliconenproduct bij jouw litteken past.

Kom je er zelf niet uit? Neem dan contact op voor advies van onze experts.

Uitleg producten

Veelgestelde vragen over littekenweefsel

“Kan littekenweefsel kwaadaardig worden?”

Ja, dan kan. Maar dat gebeurt meestal pas jaren nadat het litteken ontstaat, en vooral bij grotere littekens. Wees vooral bedacht op veranderingen: plotselinge groei, kleurverandering, bloedingen of zweren, plotselinge pijn, etc. Ga dan direct naar je huisarts.

Ook hierom is het belangrijk om bestaand littekenweefsel goed te blijven verzorgen. Bijvoorbeeld door het te beschermen tegen de zon.

“Kan littekenweefsel groeien?”

Ja, littekenweefsel kan overmatig groeien. We spreken dan ook wel van een keloïd of hypertrofisch litteken. Als jij een wildgroei ziet, is het van groot belang direct actie te ondernemen. Siliconentherapie is essentieel. Hoe eerder je daarmee start, hoe meer je deze groei kunt beperken.

“Gaat littekenweefsel weg?”

Nee, littekenweefsel gaat niet van zichzelf weg. Je kunt wel littekencrème of siliconentherapie gebruiken om de zichtbaarheid te verminderen.

Je kunt daarnaast in het ziekenhuis terecht voor zogenaamde ‘druktherapie’. Dan krijg je een masker of kleding op maat, die de bloedtoevoer naar je genezende litteken vermindert. Zo vervlakt het litteken. Ook jeukt het minder.

Siliconentherapie en druktherapie zijn twee non-invasieve (zonder ingreep) behandelmethoden voor de behandeling van littekens die wereldwijd geaccepteerd zijn en waarvoor het meeste wetenschappelijke bewijs bestaat.

“Hoe voelt littekenweefsel aan?”

Littekenweefsel voelt vaak stug en ruw aan. Heel anders dan gewone, gezonde huid.